Poliester a bawełna – cechy i różnice materiałów
Bawełna i tkaniny poliestrowe dominują w przemyśle odzieżowym. Jednak wystarczy dotknąć obu tych materiałów, aby domyślić się, że dzieli je więcej różnic niż łączy podobieństw. Dowiedz się, jakie atuty ma tkanina bawełniana i czym wyróżniają się włókna poliestrowe.
Jakie są główne różnice w składzie chemicznym poliestru i bawełny?
Bawełna to roślina, z której produkuje się włókna naturalne. Po jej zebraniu z pola trafia ona do odziarki. To specjalna maszyna, która oddziela nasiona rośliny od jej włókien składających się w 98% z celulozy. Jest to naturalny biopolimer wyróżniający się zdolnością do absorpcji wody i zatrzymywania ciepła.
Poliester to sztuczny polimer produkowany z ropy naftowej i glikolu etylenowego. Składniki te tworzą granulat PET roztapiany w wysokich temperaturach. Z rozgrzanej masy rozciąga się włókna syntetyczne. Poliester jest wytrzymały, ale nie przepuszcza powietrza i nie zawsze jest odpowiedni dla skóry mającej skłonność do podrażnień.
Z dalszej części artykułu dowiesz się, jak skład i pochodzenie poliestru oraz bawełny przekładają się na ich właściwości fizyczne.
Jak właściwości fizyczne poliestru różnią się od właściwości bawełny?
Różnice między poliestrem a bawełną można szybko zauważyć, nosząc odzież wykonaną z obu tych materiałów – choćby zwykłą koszulkę. Ubrania bawełniane:
są przewiewne i miłe w dotyku,
gniotą się i często wymagają prasowania,
nie podrażniają skóry,
są odporne na pranie w wysokiej temperaturze (o ile nie znajduje się w nich domieszka poliestru),
mają właściwości higroskopijne – szybko pochłaniają wilgoć, ale powoli ją z niej uwalniają,
mają skłonność do defasonowania.
Natomiast ubranie poliestrowe:
nie chłonie wody, a zatem także potu ze skóry,
wyróżnia wytrzymałość, trwałość, odporność na ścieranie i rozciąganie,
nie może mieć kontaktu z wysoką temperaturą,
szybko schnie,
jest odporne na promieniowanie UV i blaknięcie kolorów.
Znając najważniejsze właściwości fizyczne bawełny organicznej i poliestru, dowiedz się, który z tych materiałów ma większą tendencję do zagnieceń.
Który materiał jest bardziej odporny na zagniecenia – poliester czy bawełna?
Poliester wyróżnia większa odporność na zagniecenia niż bawełnę. Wynika to z faktu, że syntetyczne polimerowe włókna są elastyczne i szybko powracają do pierwotnego kształtu.
Poliester jest tak często wykorzystywany w przemyśle tekstylnym, gdyż uszyte z niego ubrania są praktyczne w kontekście pielęgnacji odzieży. Ich prasowanie po praniu zwykle nie jest konieczne. Utrzymanie kształtu koszulek czy spodni z poliestru nie sprawia problemów, gdyż nie mają one tendencji do defasonowania. Właśnie dlatego z poliestru szyje się mnóstwo ubrań – od koszul, przez T-shirty po bluzy.
Bawełniane włókna nie są sprężyste i pochłaniają wilgoć, która sprzyja gnieceniu się materiału. By zachować gładkość tkaniny, należy ją prasować. Bawełniane ubrania warto suszyć na wieszakach i starannie rozwieszać je na linkach, aby nie powstały na nich trudne do rozprasowania zagniecenia.
Odporność na zagniecenia to nie wszystko. Dlatego dowiedz się więcej na temat absorpcji wody i przewiewności bawełny i poliestru.
Jakie są różnice w przewiewności i absorpcji wilgoci między poliestrem a bawełną?
Bawełna powstaje z naturalnych włókien, które przepuszczają powietrze – wyróżnia je „oddychalność”. Jej atutem jest przewiewność i to, że zapewnia skórze komfort termiczny. Bawełna pochłania pot i zwykle jest lepszym wyborem na lato. Dlatego o tej porze roku bawełniane koszulki, sukienki i spodenki (odzież codzienna) stanowią dużą część asortymentu w sklepach odzieżowych.
Poliester „nie oddycha„, nie pochłania potu ze skóry oraz nie umożliwia jej regulacji temperatury. Wybierając poliestrową koszulkę na szczególnie upalny dzień, spodziewaj się, że będzie ci w niej bardzo gorąco. Twoja skóra będzie też nieprzyjemnie mokra.
Poliestrowa odzież jest jednak wykorzystywana do produkcji odzieży sportowej. Bawełniane materiały oddychające zatrzymują wilgoć, przez co są mokre i zimne. Dlatego, by zapewnić komfort sportowcom, ubrania dla nich szyje się z poliestru, który pozostaje suchy.
Wiesz już, który materiał jest przewiewny i który pochłania wilgoć – czas na dawkę informacji o wpływie poliestru i bawełny na środowisko.
Który materiał jest bardziej przyjazny dla środowiska – poliester czy bawełna?
Produkcja poliestru jest szkodliwa dla środowiska. Wiąże się z dużym zużyciem energii oraz uwalnianiem gazów cieplarnianych do atmosfery i mikrowłókien do wody. Ponadto większość polimerów syntetycznych, wytwarzanych na bazie ropy naftowej, nie ulega rozkładowi pod wpływem czynników środowiskowych – np. wody i działania mikroorganizmów*. Poliester może być jednak poddawany recyklingowi.
Również produkcja bawełny nie jest w pełni ekologiczna. Pozyskuje się ją z upraw wymagających użycia znacznych ilości pestycydów i herbicydów. Zużycie tych substancji w związku z uprawianiem bawełny szacuje się na ok. 8 mln ton na rok**. Skutkiem tego jest degradacja środowiskowa.
Ponadto, by mógł urosnąć 1 kg bawełny, zużywa się średnio 4600 l wody. Produkcja tkanin bawełnianych jest problematyczna w kontekście zrównoważonego rozwoju i wymaga zaangażowania olbrzymich ilości zasobów ludzkich.
Obecnie dąży się do zmniejszenia śladu węglowego i ograniczenia negatywnego wpływu produkcji tych tkanin na środowisko. Popularne stają się np. uprawy bawełny organicznej, gdzie nie stosuje się szkodliwych herbicydów i insektycydów.
Kwestie środowiskowe to nie wszystko, co decyduje o wyborze ubrań z bawełny lub z poliestru. Dowiedz się, więcej o trwałości tych materiałów.
Jak trwałość poliestru porównuje się do trwałości bawełny?
Jeżeli chodzi o wytrzymałość, to poliester ma przewagę nad bawełną. Syntetyczna tkanina jest w większym stopniu odporna na rozciąganie i ścieranie w stosunku do naturalnego materiału. Trwałość poliestru idzie w parze z jego odpornością na promieniowanie UV.
Bawełna jest podatniejsza na blaknięcie pod wpływem promieni słonecznych. Wyróżnia ją mniejsza trwałość koloru. Oprócz tego proces starzenia się tego materiału zachodzi szybciej. Pomimo to, wysokiej jakości bawełna ma satysfakcjonującą trwałość, a uszyte z niej ubrania mogą cieszyć przez długie lata, tak jak odzież z poliestru. Dotyczy to zarówno ubrań roboczych, jak i tych noszonych na co dzień.
I bawełna, i poliester mają swoje wady i zalety. Nie bój się kupowania ubrań z obu tych materiałów. Przemyśl jednak wcześniej, jakie masz oczekiwania co do odzieży.
*F.Markowicz, BADANIE WPŁYWU TWORZYW OXOBIO- I BIODEGRADOWALNYCH NA ŚRODOWISKO, 2018
** Renata SALERNO-KOCHAN, Mateusz KOWALSKI, ŚRODOWISKOWE ASPEKTY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU BRANŻY TEKSTYLNO-ODZIEŻOWEJ, w: NAUKI O ZARZĄDZANIU I JAKOŚCI WOBEC WYZWAŃ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
