Odzież robocza produkowana jest głównie z bawełny, poliestru, oraz ich mieszanek, a także specjalistycznych materiałów jak aramidy czy tkaniny trudnopalne. Wybór odpowiedniego materiału na odzież pracowniczą ma znaczenie znaczenie dla komfortu i bezpieczeństwa pracownikom. Które rodzaje materiałów ubrań najlepiej sprawdzają się do szycia solidnej, wygodnej i estetycznej odzież pracowniczej? Wyjaśniamy!
W odzieży roboczej wykorzystuje się trzy podstawowe rodzaje włókien: materiały naturalne (np. bawełna), syntetyczne (np. poliester) oraz sztuczne (np. wiskoza). Wiele z nich znajduje też zastosowanie w produkcji odzieży sportowej.
Materiały naturalne – to tkaniny z różnych materiałów, ale najczęściej bawełnianych (rzadko powstają z włókien pochodzenia zwierzęcego); z bawełny powstają t-shirty, koszulki polo, a nawet spodnie i fartuchy; tkaniny bawełniane przewiewne i mają zdolność pochłaniania wilgoci, jednak wykazują podatność na trwałe zabrudzenia;
Materiały syntetyczne – materiały syntetyczne (np. poliester) powstają z polimerów ropy naftowej i węgla w procesie polimeryzacji; szyje się z nich koszulki, bluzy i spodnie odporne na różnego rodzaju uszkodzenia, np. przecieranie, pękanie; ubrania z takich materiałów nie wymagają dużych zabiegów pielęgnacyjnych;
Materiały sztuczne – to np. wiskoza i lyocell powstający w wyniku chemicznej obróbki celulozy drzewnej, podczas której są stosowane substancje bezpieczne dla środowiska i składniki naturalne; materiały sztuczne są lekkie, miłe w dotyku i przewiewne – powstają z nich koszulki, polówki oraz fartuchy; pielęgnacja uszytych z nich ubrań bywa kłopotliwa, gdyż tkaniny te bardzo łatwo się gniotą.
Włókna naturalne łączy się z syntetycznymi i sztucznymi. W ten sposób powstają materiały mieszane, o których piszemy dalej.
Najważniejsze materiały mieszane wykorzystywane do produkcji odzieży roboczej to połączenia bawełny z poliestrem oraz bawełny z poliamidem. Takie lekkie tkaniny wyróżnia większa odporność na uszkodzenia mechaniczne i niewielka podatność na trwałe zabrudzenia. Powstają z nich zarówno koszulki, kamizelki, fartuchy, jak i spodnie czy komplety dresowe. Natomiast do produkcji odzieży ochronnej BHP wykorzystuje się również materiały specjalistyczne – o nich poniżej.
Specjalistyczne materiały wykorzystywane do szycia odzieży ochronnej to:
Kevlar – włókna materiału uznawane są za odporne na przebicie, ścieranie, płomienie i temperaturę do ponad 400°C; dlatego powstaje z niego odzież ochronna ognioodporna;
Nomex – to nietopliwe włókno wykorzystywane do szycia odzieży ognioodpornej;
tkaniny powlekane i impregnowane (oznaczone piktogramem przedstawiającym probówkę) – to materiały zapewniające ochronę przed czynnikami chemicznymi;
tkaniny antyelektrostatycznych – szyje się z nich odzież chroniącą pracowników przed wyładowaniami iskrowymi;
tkaniny o wysokiej widoczności – produkuje się z nich odzież i elementy odblaskowe.
O tym, do czego jest przeznaczona odzież ochronna, decyduje też gramatura materiału, o czym piszemy w kolejnej części artykułu.
Gramatura materiału decyduje o zastosowaniu ubrań roboczych. I tak:
ubrania robocze bardzo lekkie mają gramaturę ok. 80-100 g/m²; mogą być to koszule i koszulki oraz fartuchy i spodnie;
ubrania robocze lekkie mają gramaturę 240-250 g/m², standardowe 260-270 g/m², ciężkie 280-290 g/m², a bardzo ciężkie 300-320-350-375 g/m²; są to najczęściej spodnie i bluzy.
W materiałach na odzież roboczą stosuje się wykończenia wodoodporne, olejoodporne, ognioodporne oraz plamoodporne. Takie powłoki wykonuje się poprzez impregnowanie tkanin (apreturę) określonymi impregnatami (np. teflonem). Efekt impregnacji wzmacnia laminowanie materiałów – pokrywanie ich laminatem lub zgrzewanie ich zewnętrznych warstw. Powłoki ochronne mają określoną trwałość, która jest określona przez producenta odzieży.
Przy wyborze materiału na odzież roboczą należy uwzględnić warunki pracy, rodzaj zagrożeń, komfort użytkowania oraz wymagania prawne i normy BHP. Poniżej lista kontrolna, pomocna przy podjęciu decyzji.
Rodzaj wykonywanej pracy – praca biurowa, fizyczna, w pomieszczeniach czy na zewnątrz?
Zagrożenia – kontakt z wysokimi temperaturami, czynnikami chemicznymi, ostrymi narzędziami?
Komfort użytkowania – oddychalność, higroskopijność, elastyczność materiału?
Wymagania prawne i normy BHP – czy odzież musi spełniać określone normy bezpieczeństwa?
Pamiętaj, że odzież robocza powinna być nie tylko funkcjonalna, ale również wygodna i dopasowana do indywidualnych potrzeb pracownika. Zwróć uwagę na certyfikaty jakości i bezpieczeństwa, a także na zalecenia producenta dotyczące konserwacji odzieży. Upewnij się, że ubrania wykonano z materiałów odpowiednich dla danego środowiska pracy, a ich pielęgnacja odbywa się z użyciem delikatnych detergentów, żeby zapewnić trwałość ich właściwości i komfort użytkowania. W przypadku odzieży wykonanej z delikatnych materiałów, należy szczególnie dbać o pranie ubrań roboczych i ich suszenie.